HƯỚNG DẪN CHỌN LOA KIỂM ÂM

CHỌN LOA MONITOR SAO CHO PHÙ HỢP? Hi các bạn, từ lần trước mình đã có bài viết hướng dẫn lựa chọn headphone kiểm âm sao cho phù hợp, thì có phản hồi cmt tích cực cũng như có nhìu bạn pm hỏi tư vấn headphone, sau đó thì có bạn hỏi về loa studio monitor nên nay mình viết thêm 1 bài hướng dẫn các bạn mới về việc cho loa kiểm âm sao cho phù hợp. Bài tiếp theo có thể là về chọn mic, audio interface. Bài viết cũng nằm trong giới hạn khả năng kiến thức của mình, ae ai biết thêm j góp ý thêm.

I. CẤU TẠO LOA KIỂM ÂM ACTIVE VÀ CÁC ĐẶC ĐIỂM CẦN CHÚ Ý: - Vì giới hạn bạn viết mình chỉ nói về loa kiểm âm có công suất hay còn gọi là active (vì hồi xưa studio hay có xài loa ko công suất - passive cần cục amply để đẩy nhưng g thì rất ít phòng thu xài vậy). Và trong bài viết này cũng đề cập tới near-field monitor nghĩa là loa kiểm âm ở khu vực gần (vì 1 số phòng thu lớn họ có far-field monitor nữa nhưng đa số studio Vietnnam ko có xài)

1. Cấu tạo củ loa âm cao và trung (hay còn gọi là tweeter và mid-woofer) - Đa phần loa active kiểm âm thời các bạn sẽ thấy là 2-way monitor speaker, nghĩa là cấu tạo 2 củ loa: tweeter và mid-woofer. Thì tùy vô số tiền bỏ ra sẽ dc kích cỡ của các củ loa khác nhau. Nói chung g thường phân ra là như sau + Tweeter: từ 0,75 inch - 1,5 inch (1 inch = 2,5cm) + Mid-woofer: từ 3 inch - 8 inch (trên 8 inch ít hãng nào làm và nếu trên 8 inch thì thường là xuất hiện trong sub-woofer, cái này nói thêm sau) Tweeter là củ loa cho âm thanh tần số dãi tần khoảng từ 1000hz-20kh Mid woofer tùy theo size của nó có thể cho âm thanh từ 35hz-2000hz VD loa 5 inch đa số hiện nay các hãng làm từ 53 hay 55 hay 57hz trở lên, 6 inch thì nó xuống thấp hơn nữa và 8 inch thấp nhất hiện nay là 35hz. Nghĩa là củ loa mid woofer càng lớn thì âm thanh càng xuống thấp dc hơn (nhưng chưa chắc đồng nghĩa chuẩn về chất lượng âm thanh bass hay lớn về âm lượng)

2. Công Suất Loa: Chính vì khác kích thước về tweeter và woofer nên loa có công suất khác nhau, mỗi hãng sẽ có công suất danh định cho loa của mình tùy theo model. Và thường họ lấy size của mid-woofer làm tên gọi vd Presonus Eris 5 nghĩa là mid-woofer là 5 inch, KRK Rokit 6 là midwoofer 6 inch v.v Công suất là tổng công suất của tweeter và midwoofer trải dài từ 40w - 200w hiện nay. Công suất loa ảnh hưởng việc lựa chọn thế nào? Công suất loa nên chọn dựa vào kích cỡ phòng của bạn và ngân sách bạn có, công suất càng cao thì nghĩa là mid-woofer càng to và càng mắc và cũng có nghĩa loa có thể vặn càng lớn. Tuy nhiên phòng nhỏ thì ko bao g cần vặn lớn như phòng lớn. Nên nếu phòng nhỏ mà mua loa công suất lớn là dư và ko cần thiết, phòng lớn mà loa công suất nhỏ thì lại thiếu âm lượng, âm thanh thiếu lực khi nghe để phối hay mix. Một số tiêu chuẩn dc recommend khi chọn size loa: a/ phòng 12m2 trở xuống: loa 5 inch hoặc 6 inch b/ phòng 12m2-20m2: loa 6 hoặc 7 inch c/ phòng trên 20m2: loa 8 inch Dĩ nhiên nếu bạn có tiền và mún loa xuống sâu hơn chút thì bạn mua loa 8 inch cho phòng nhỏ cũng ko thành vấn đề, chỉ là loa sẽ ko xài hết dc công suất (nhìu khi vặn chưa tới 50%). Ko ai mix nhạc lại quá to, mà nhỏ quá cũng khó nghe dc chi tiết.

3. Tần số đáp ứng (frequency response) và âm trường (stereo image) Mỗi loa model của mỗi hãng sẽ có tần số đáp ứng khác nhau, ý là nói độ trung thực âm thanh flat ko nịnh tai cũng như stereo image độ rộng âm thanh khác nhau. Khi mix, nguyên tắc là ng mix phải ngồi làm sao với loa tạo thành 1 tam giác đều để ng mix ngồi ngay vị trí âm thanh chuẩn nhất (sweet spot) để có thể nghe rõ chuẩn. Các bạn có thể test điều này dễ dàng chỉ cần nhích qua nhích lại chút là âm thanh nghe khác liền. Thì cái stereo imange này là cái cho cảm giác độ rộng âm thanh khi ngồi ngay chỗ sweet spot đó.

4. Option điều chỉnh theo room acoustic: Vì các loa hiện nay được thiết kế cho home studio hay studio ko có xử lý âm học phòng chuẩn nên các hãng ngày càng nhiều họ để thêm vào loa các lựa chọn phía sau loa để điều chỉnh sao cho ko bị quá ảnh hưởng bởi phòng vd khi để loa sát tường và góc, bass resonance (tần số dư âm bass) sẽ bị khuếch đại, dội và ù nên 1 số loa có nút để xử lý vụ này v.v. và 1 số nút phía sau tăng giảm treble, bass. Đây là 1 sự tiện lợi cho các phòng thu nhỏ ko có xử lý âm học.

II. LỜI KHUYÊN CÁ NHÂN: Loa monitor g rất nhìu lựa chọn, thượng vàng hạ cám. Nên khi chọn bạn phải cân nhắc các yếu tố trên, nếu dc nên nghe thử các bài ruột của mình hoặc bài của các bạn đã làm để xem loa ntn. Và 1 điều quan trọng nữa là dòng nhạc bạn làm là j vì 1 số hãng làm bass khá nổi trội hơn, hay mid nổi trội hơn hay treble nổi trội hơn... Hoặc nếu chỉ thu âm, ko làm beat hay ngược lại thì cũng khác nữa... Kinh nghiệm mình đã xài qua các loa sau Alesis M1 Active Mk2, Yamaha HS5, HS7, KRK Rokit 5, Rokit 6, M-Audio BX8 và Presonus Eris 5, 8 và hiện tại mình xài Presonus Eris E44. Thì mình có thể tạm chủ quan tư vấn như thế này 1 số dòng phổ thông ở Vietnam: + KRK: phù hợp làm nhạc EDM, vì bass khá exciting nổi bật 1 chút so với mid và treble. Chi tiết trung bình. + Yamaha: phù hợp thu âm và làm việc nhìu với vocal, vì mid và treble của dòng HS khá chuẩn cho vocal. Khá là chi tiết. + Presonus: khá cân bằng toàn diện phù hợp cho những bạn làm acousitc, orchestra, pop nhưng ko phù hợp lắm EDM. Chi tiết khá tốt. + Alesis: bass thì là điểm yếu nhất của Alesis, hơi tù và khô. Thiếu chi tiết. +M-Audio: mid khá lép hơn các dãi tần còn lại. Chi tiết trung bình.

Trên đây là cảm giác chủ quan nên dĩ nhiên mỗi ng mỗi tai nghe khác nhau. Tốt nhất là nên tham khảo, đọc xem review và chính tai mình nghe r chốt.

III. KẾT LUẬN: Hy vọng giúp dc các bạn 1 phần nào đó về việc chọn loa. Ai có thắc mắc j thì cmt thêm bên dưới để mình giải đáp hoặc ai có ý kiến đóng góp j cũng cmt lun. TUY NHIÊN một điều QUAN TRỌNG NHẤT mà các studio engineer nước ngoài họ nói rằng loa ntn đi nữa việc tốt hơn là bạn cần hiểu loa mình ntn và quen loa, để khi bạn làm ra 1 bài bạn biết là nó sẽ đưa ra hệ thống khác ko quá khác biệt, hơn là cứ mãi đi tìm 1 cặp loa perfect cho mình. Quen loa là hỉu ưu khuyết điểm loa mình để bù trừ khi mix hợp lý và đừng quên phải lun reference tham khảo bài hát của mình trên những hệ thống âm thanh khác để so sánh với loa của mình thế nào nhé. Chúc các bạn tìm dc cặp loa ưng ý! Tín Trần 18/12/2017

Ps: ai copy qua bên group khác post vui lòng ghi nguồn giúp mình nha, công sức tg viết ra mà bị chôm ko credit là buồn lắm đấy!!!